Canon Inleiding

Wat thuishoort in de Canon De Noordoostpolder, is bepaald op basis van vooraf opgestelde criteria. Globaal komt het criterium neer op: is het belangrijk genoeg om te weten, om te onthouden? Of iets belangrijk is, wordt dan weer bepaald door de vraag naar de doorwerking in het heden. Zijn de sporen van het verleden ook nu nog te vinden? En wat maakt de Noordoostpolder eigenlijk zo bijzonder, dat we er nader kennis van moeten nemen? Wat is karakteristiek voor de Noordoostpolder? Wat is er eigenlijk zo bijzonder aan die Noordoostpolder?

Op basis van deze overwegingen, en na uitvoerig kennis genomen te hebben van wat over de Noordoostpolder is gepubliceerd, hebben we dertig gebeurtenissen, zaken, ontwikkelingen uitgekozen die een plaatsje in de Canon De Noordoostpolder verdienen. Elk van die dertig gebeurtenissen etc. noemen we een venster: we kijken door dat venster naar telkens een ander aspect van polder. De vensters zijn chronologisch geordend, en vervolgens in grotere ramen gegroepeerd.

Het eerste raam gaat over de tijd dat er nog geen Noordoostpolder was. Ook die tijd hoort bij de Noordoostpolder, allerlei sporen ervan zijn juist bij de inpoldering aan de oppervlakte gekomen. Het tweede raam gaat over het droogleggen en het ontginnen van de polder. Er is dan een kale vlakte, die moet worden ingericht: het derde raam. In het vierde raam verschijnen in dat ingerichte land de gebouwen, en in het vijfde raam komen de mensen die de gebouwen bewonen. Die mensen werken, ontspannen, gaan naar school of naar de dokter, kortom: leven in de Noordoostpolder, het zesde raam. En aan die samenleving wordt ordening en richting gegeven, met andere woorden: het land wordt bestuurd (het laatste raam).

Elk venster wordt in een korte tekst besproken, en die korte tekst is zelf ook weer een venster naar een grote hoeveelheid informatie die daarachter ligt, en waar op verschillende wijzen naar verwezen wordt. Elk raam wordt ingeleid met een korte tekst, die thematische samenhang tussen de verschillende vensters probeert aan te brengen. Het opdelen van de geschiedenis van de Noordoostpolder in verschillende vensters betekent tenslotte niet, dat die geschiedenis door de bewoners niet als een doorlopend verhaal is beleefd. In elk van die vensters proberen we dat menselijke aspect naar voren te halen: hoe deed de geschiedenis zich voor aan hen die het meemaakten? Uit de aard van de vensters is dat niet altijd even goed mogelijk, maar het streven is er bij alle auteurs geweest.

Zo bezien lijkt het of er met de publicatie van de canon een werk is afgesloten, maar in feite staan we aan het begin. Een canon is niet statisch. Een canon gaat niet alleen over de geschiedenis, maar ook (en minstens zo sterk) over de manier waarop wij tegen die geschiedenis aankijken. Die opvattingen kunnen veranderen, en zullen niet voor iedereen hetzelfde zijn. Het laatste wat de opstellers van de canon zouden willen, is dat er na de publicatie een groot stilzwijgen zou neerdalen.

De Canon De Noordoostpolder levert een bijdrage aan de bewustwording van de geschiedenis. Iedereen, bewoner of bezoeker, zoveelste-generatie of nieuwkomer, historicus of heemkundige, scholier of student, kan hier lezen wat een bijzonder gebied de Noordoostpolder is.

Plattegrond Noordoostpolder met centraal gelegen Emmeloord